Kwaliteitsbepaling
Inleiding
Kwaliteit van een munt is een dusdanig
subjectief gegeven dat er altijd discussie over mogelijk is. Alle
muntkwaliteiten zijn afgeleid van de staat waarin de munt verkeert indien
in volstrekt perfecte conditie, recht uit de muntpers, al dan niet
geslagen met gepolijste stempels en/of op gepolijst muntplaatje; de
zogenaamde FDC kwaliteit. Aan de definitie wat nu FDC is geven velen een
eigen invulling. Er is echter maar één juiste naar mijn mening:
FDC
Een munt is in FDC conditie als
deze geen enkel spoor van beschadiging vertoont. Indien een vergrootglas
nodig is om een eventuele beschadiging waar te nemen is de munt nog steeds
in FDC conditie. Vele munten zullen tijdens het productieproces reeds de
FDC kwaliteit verliezen. Slecht weinige munten uit de Wilhelmina periode
zijn dus echt FDC. Na de tweede wereldoorlog werden er sets uitgebracht in FDC
kwaliteit waaraan speciale zorg werd besteed. Voor en tijdens de oorlog
was het voorkomen van een munt in FDC kwaliteit meer een toevalstreffer.
Toch zijn er vele handelaren die munten van o.m. Wilhelmina verkopen onder
vermelding van FDC kwaliteit, voorzien van krassen en randschade. Dit komt
door een misvatting bij sommige mensen dat een munt in ongecirculeerde
staat(UNC) meteen FDC is. Dit is natuurlijk niet zo. Laat u dus nooit
afschepen met een munt die FDC zou moeten zijn waarbij een beschadiging
waarneembaar is! Slijtage is natuurlijk helemaal uit den boze.
FDC munten uit de Wilhelmina periode komen in vele gedaanten voor. Zo zag
ik ze met veelkleurig patina, compleet verkleurd, gedeeltelijk verkleurd (bijv.
slechts eenzijdig) en volledig in oorspronkelijke kleur. Verkleuring van
een munt tast de FDC kwaliteit niet aan. Sommige vormen van verkleuring
verhogen zelfs de waarde van een FDC munt. Wat is immers mooier dan een
FDC munt in volledig originele staat!

1 gulden 1944P FDC in originele kleur
Uit voorgaande toelichting op de FDC
kwaliteit roer ik reeds de term UNC aan. Onder deze kwaliteitsvermelding
worden soms munten aangeboden die eruit zien of ze door een trein
overreden zijn. Indien een handelaar munten uit de Wilhelmina periode
aanbiedt in UNC kwaliteit is dat m.i. een poging iets te verdoezelen.
Wanneer we spreken van UNC kwaliteit is er iets mis met de munt. Dit kan
een enkel krasje zijn maar ook een een serie diepe krasjes, randschades e.d.
Wanneer u dus een Wilhelmina munt in UNC kwaliteit bestelt per post is er
geen enkele zekerheid wat u zult ontvangen. Ook is het voor u onmogelijk
te reclameren dat de kwaliteit niet klopt, omdat een zwaar beschadigde
munt best ongecirculeerd kan zijn. Ik geef daarom de voorkeur aan de
kwaliteitsaanduidingen FDC- en PR/FDC, omdat hiermee veel duidelijker is
wat te verwachten. FDC- kwaliteit wordt toegekend aan een FDC munt met
bijv. een enkel krasje, PR/FDC heeft dan wat meer krasjes of andere
beschadigingen. Ook kan het zijn dat een munt FDC- of PR/FDC wordt genoemd
doordat de munt een vreemde verkleuring heeft of storende oxidatievlekjes.

|

|
Halve gulden 1910
FDC- met zeer donkere patina |
|
|

|

|
Dubbeltje 1903 FDC
met regenboogkleurige patina |
Uit mijn betoog kunt u -wellicht
uit ervaring- opmaken dat rijksdaalders uit de Wilhelmina periode
(vrijwel) niet te vinden zullen zijn in FDC kwaliteit. Slechts een enkele
rijksdaalder heeft het productieproces ongeschonden doorlopen en dan
alleen omdat de munt tussentijds zorgvuldig is behandeld en meteen apart
gelegd is. Bij guldens is de kans op een FDC kwaliteit wat groter; bij
hoge uitzondering zou zo'n munt het gehele productieproces ongeschonden
hebben kunnen doorlopen. Er geldt: Hoe zwaarder de munt des te minder kans
dat de munt onbeschadigd de uitgevende instantie kon verlaten. Uiteraard
speelt hier ook de hardheid van het muntmetaal een rol; munten van vrijwel
zuiver zilver zijn bijv. veel gevoeliger voor beschadiging dan nikkelen
munten.
Ik ga in deze uitleg niet nader in op
omschrijving van kwaliteiten beneden FDC, indien u hier meer over wilt weten verwijs
ik u gaarne door naar de catalogus die de NVMH jaarlijks uitgeeft of naar
de website van een collega begeesterd muntliefhebber, Ron Tholen:
DE NEDERLANDSE
MUNTENSITE
Opmerking: Vanaf kwaliteit ZFR
is een munt 'verzamelwaardig'. Slechts zeer schaarse munten zijn ook in
lagere kwaliteit nog interessant voor de verzamelaar.
Kwaliteitsbepaling door de handel
De NVMH (Nederlandse vereniging van Munthandelaren)
beschrijft in haar catalogus de
muntkwaliteit tot in de details om tot een vergelijkbare
standaard te komen waar alle aangesloten munthandelaren zich aan dienen te
houden. Met andere woorden zou dit betekenen dat elke munthandelaar
aangesloten bij de NVMH dezelfde kwaliteit levert als een bepaalde munt in
een bepaalde kwaliteit wordt verkocht. Een mooie gedachte maar
zover zijn we helaas nog niet. De meeste prominente
munthandelaren zijn aangesloten bij de NVMH, maar tussen deze handelaren
onderling treden soms toch nog aanzienlijke verschillen in de bepaling van kwaliteit op.
Enerzijds door winstbejag geboren, anderzijds puur uit foutieve
beoordeling van hetgeen aangeboden wordt. Maar ondanks dit feit een mooi
initiatief een kwaliteitsborging binnen de handel in Nederlandse munten te
willen bewerkstelligen!
Handelaren aangesloten bij de NVMH geven de garantie dat de munt
teruggenomen wordt mocht deze niet in vermelde kwaliteit of vervalst zijn.
Dit laatste is zeker een geruststellende gedachte bij aankoop van de
duurdere stukken!
Zie voor meer info over de NVMH:

http://www.nvmh.nl
Een topper op het gebied van Nederlandse
munten, penningen en aanverwanten die ik wil uitlichten is Laurens
Schulman bv te Bussum, tevens aangesloten bij de NVMH. Een voorbeeld
voor elke zichzelf respecterende munthandelaar en over de gehele wereld
vermaard als muntkenner. Tevens organisator van één van de meest
hoogstaande muntveilingen binnen Nederland. Een bezoekje waard!

Blijven binnen mijn betoog nog over de overige
munthandelaren. Hier en daar bevinden zich echte "toppertjes" binnen deze
groep, alhoewel niet aangesloten bij de NVMH. Ik hoop, ondanks dat ik
geen beroepshandelaar ben, ook aanspraak te kunnen maken op de
kwalificatie van topper, maar dat is natuurlijk aan u ter beoordeling.
Helaas is het echter veelal kommer en
kwel binnen de ongeorganiseerde munthandel. M.n. de kwaliteit van munten wordt soms zo erg overschat dat u thuis
komt met een munt in Fraai die u, als beginnend verzamelaar, voor Prachtig
verkocht is. Niet zelden ook nog eens gereinigd...
Nog erger wordt het als deze munt onverhoopt vals blijkt te zijn! Ik ken
lieden die willens en wetens vervalste munten als authentiek aanbieden.
Hieronder een duidelijk voorbeeld van een vervalste/naslag munt (let op
muntmeesterteken), maar meestal is dit veel moeilijker vast te stellen dan bij
onderstaande munt het geval is:
 |
 |
|
|
 |
 |
Vijf gulden goud 1912 (vals c.q. naslag) |
|
|
Vijf gulden goud 1912 authentiek |
Tot slot wil ik beklemtonen dat mijn eigen insteek is dat er binnen de
muntwereld slechts collega's zijn, geen concurrenten! Het is dan ook niet
mijn bedoeling collega-muntaanbieders in een kwaad daglicht te stellen. Ik
gun u enkel de kans te profiteren van de ervaring die ik in jaren heb
omgebouwd op muntgebied en ben altijd bereid eerlijke uitgebreide
toelichting/adviezen te geven bij uw aankopen. Zoals gezegd ben ik geen
beroepshandelaar en doe dit puur voor de hobby. Ik ben volledig gespecialiseerd in slechts de Wilhelmina periode
en heb hierdoor nauwelijks concurrentie te duchten. Omgekeerd geldt
hetzelfde, want een gemiddelde munthandel zal de periode Wilhelmina
slechts als een deel van het gehele assortiment aanbieden. Voor een
munthandelaar die z'n brood moet verdienen met de handel is het ondenkbaar
zich slechts op zo'n smal gebied toe te leggen.
Kwaliteitsbepaling naar een hoger niveau
In Nederland beperkt de
kwaliteitsbepaling zich tot slechts enkele differentiaties. Internationaal
gezien zijn er enkele extra kwaliteitsaanduidingen. Een overzicht:
Kwaliteit |
Afgekort |
Internationaal |
|
|
|
Gepolijst |
PROOF |
PROOF |
Prooflike |
PL |
PL |
Fleur de Coin |
FDC |
BU |
Ongecirculeerd |
UNC |
UNC |
- |
- |
AU |
Prachtig |
P of PR |
EF of XF |
Zeer Fraai |
ZF
of ZFR |
VF |
Fraai |
F of
FR |
F |
Zeer Goed |
ZG |
VG |
Goed |
G |
G |
Zoals u zult opmerken is de
internationale kwaliteit AU (Almost Uncirculated) bij ons niet in gebruik.
De kwaliteit UNC is bij ons wel van toepassing maar niet m.b.t. Wilhelmina
munten, dus ook een kwaliteit die in Nederland niet vermeld wordt in de
catalogi. Verder staan in de Nederlandse
catalogi de kwaliteiten PROOF(LIKE) niet vermeld daar er slecht zeer
weinig Wilhelmina munten in deze kwaliteit vervaardigd zijn. Munten in
PROOF kwaliteit zijn geslagen met gepolijste stempels op een eveneens
gepolijst muntplaatje. De PROOFLIKE
kwaliteit ontstond door na het slaan van de PROOF munten dezelfde stempels
te gebruiken voor het slaan van munten op reguliere muntplaatjes en is dus
geen 'officiële' kwaliteitsaanduiding bij Wilhelmina munten. PROOF- en
PROOFLIKE munten komen net als alle andere munten voor in kwaliteiten
G t/m FDC. Ook PROOF(LIKE) munten kunnen nl. in de circulatie verzeild
zijn geraakt of zijn een keer uit de handen van bezitter gevallen en
hierdoor beschadigd. Ook allerlei vormen van verkleuring/oxidatie zijn
mogelijk bij deze munten.
Een munt die tussen FDC en PR in zit
qua kwaliteit zou men PR/FDC kunnen noemen. Maar ligt de kwaliteit toch
duidelijk dichter bij PR dan FDC dan zou dit PR+ worden. Hetzelfde geldt
voor iets minder dan FDC wat aangeduid wordt als FDC-. Internationaal
worden ook wel de voorvoegsels 'n' en 'g' gebruikt om een kwaliteit aan te
duiden die net iets lager of hoger is. Zo is nXF (near extra fine) in
Nederland PR- en gXF (good extra fine) bij ons PR+. Verder wordt internationaal de term 'Choice
BU' gebruikt, wat staat voor een FDC munt in sublieme kwaliteit.
Natuurlijk is een FDC munt altijd van sublieme kwaliteit, maar er kunnen
verschillen in verkleuring (toning) en detaillering zijn. Verschillen in
detaillering komen voort uit feit dat stempels in het begin van het
productieproces van munten scherper zijn dan na vele afslagen.
Wellicht zult u reeds het bos door de
bomen niet meer zien bij m.n. de internationale aanduidingen, want
tenslotte is het al erg moeilijk een PR kwaliteit van een ZFR kwaliteit te
onderscheiden voor velen. Toch zijn de Amerikanen nog een stapje verder
gegaan in het kwalificeren van munten. In deze kwalificering die tot
uiting komt in de codering 'MS' met een cijfer hierachter worden ook de
kleur, het aantal krasjes per deel van het oppervlak, glans, randschade e.d.
tot uiting gebracht. Er zijn diverse bedrijven in de VS die deze
kwaliteitsvastelling verzorgen:
Zij leveren de munt na
kwaliteitsvaststelling af in luchtdichte, niet te openen, doorzichtige
plastic houder voorzien van barcode en hologram van betreffende frima.
 |
 |
1 cent 1896 MS63RB getaxeerd door
NGC |
|
|
 |
 |
10 cent 1896 MS65 getaxeerd door
PCGS |
|
|
 |
 |
10 cent 1903 MS67 'rainbow toning'
getaxeerd door NGC |
Het wachten is op Nederlandse
bedrijven die deze service gaan aanbieden; dit zou een hoop gesjoemel met
kwaliteiten en valse munten doen verdwijnen!
Het zelf bepalen van kwaliteit
Zoals gezegd ligt mijn
specialisatie volledig bij munten geproduceerd in de regeerperiode van
H.M. Koningin Wilhelmina, inclusief de jaren dat haar moeder, H.M.
Koningin Emma, deze taak wegens jeugdige leeftijd van Wilhelmina op zich
nam, dus de periode 1891 tot en met 1948.

|
H.M. Koningin Emma (regentes) en haar dochter Wilhelmina, 1884 |
Ik beperk mij dan ook tot de munten
uitgegeven in deze periode, voor wat betreft gedetailleerde uitleg waarop
te letten bij de kwaliteitsbepaling. Van elke munttype zal ik trachten
e.e.a. te omschrijven in navolgend overzicht. Ik ga hierin uit van de munt
in kwaliteit waarmee deze destijds uit de muntpers is gevallen. Met behulp
van de kwaliteitsomschrijving beschreven in de catalogus van de NVMH kunt
u zelf inschatten waar een munt op de kwaliteitsladder te plaatsen. Mijn
omschrijving is hier een uitgangspunt voor, want zonder ooit eenzelfde
munt in FDC kwaliteit te hebben gezien is het onmogelijk de kwaliteit van
een munt vast te stellen.
Overzicht Nederlandse munten
(uitgegeven tussen 1891 en 1948)
Halve cent, eerste type, 1891 t/m 1901
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1/2 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
1,25 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
14 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
1900 met groter
jaartal dan normaal |
Kwaliteitskenmerken |
|
In volledige FDC
staat dienen deze muntjes koperkleurig te zijn, nijgend naar
goudkleur. Op de rand is een extra opliggend randje zichtbaar waarin
de kartels van de rand doorlopen tot op voor- en keerzijde; deze
karteling loopt dus als het ware door 'op' de rand. Zeer duidelijk te
onderscheiden dienen de manen van de leeuw te zijn. Naarmate er sprake
is van één van de eerste slagen zijn de vingers in de klauw van de
leeuw (die het zwaard vasthoudt) en het middenlijntje in het lemmet van
het zwaard nog zichtbaar. Munten met lichte verkleuring en/of
corrosievlekjes duiden op een originele munt en mogen nog steeds FDC
genoemd worden. Munten zonder bruine verkleuring en/of corrosievlekjes
brengen op veilingen steevast een veelvoud van de catalogusprijs op (Choice
BU, zie voorgaand betoog). Meest ideale kleur van een dergelijke munt
is een egale goudkleur.
PS Op bovenstaande foto is duidelijk
een opliggend lijntje aanwezig door de "K" van Koninkrijk. Dit als
gevolg van een stempelbreukje. Dit doet echter geen afbreuk aan de FDC
kwaliteit; zo kwam de munt immers uit de muntpers. Verder doet zich
bij dit muntje nog een bekend muntfenomeen voor, nl. een zogenaamde
dubbelslag (in het Engels 'Double die') van de woorden "KONINGRIJK
DER NEDERLANDEN". Dit is m.n. goed zichtbaar bij de laatste letters
van het woord "KONINGRIJK". Bij een reguliere uitvoering zijn de
letters veel minder dik. |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1891 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1894 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1898 |
: |
Uiterst moeilijk in
FDC, moeilijk in PR |
1900 |
: |
Zeer moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1901 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
Halve cent, tweede type, 1903 t/m 1906
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1/2 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
1,25 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
14 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Letters, munt- en
muntmeesterteken kleiner dan bij eerste type, andere tekening leeuw,
iets andere tekening van de oranjetakken op keerzijde |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken halve cent 1891-1901 |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1903 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1906 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
Halve cent, derde type, 1909 t/m 1940
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Zeepaard, vanaf 1934
met druiventros |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1/2 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
1,25 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
14 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Letters
waardeaanduiding groter dan bij tweede type, open kroon,
oranjetakken met appels |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken halve cent 1891-1901. Van 1914 tot en met 1930
zijn veel muntplaatjes zwart gemaakt. De FDC kwaliteit kenmerkt zich
bij gebruik van zwarte muntplaatjes door egaal zwart zijn zonder
doorschijnend koper of lichter bruin (zgn. gevlamde munten), liefst
met een spiegelende staalblauwe glans |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1909 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1911 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1912 |
: |
Vrij algemeen in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1914 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, algemeen voorkomend in PR |
1915 |
: |
Zeer moeilijk in
FDC, vrij moeilijk in PR |
1916 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, algemeen voorkomend in PR |
1917 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1921 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1922 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1922 over 1921
 |
: |
In FDC vrijwel een
unicum, uiterst moeilijk in PR |
1928 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, algemeen voorkomend in PR |
1930 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, algemeen voorkomend in PR |
1934 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1936 |
: |
Vrij algemeen
voorkomend in FDC |
1937 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1938 |
: |
Vrij algemeen
voorkomend in FDC |
1940 |
: |
Vrij algemeen
voorkomend in FDC |
Cent, eerste type, 1892 t/m 1899
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
- |
Kwaliteitskenmerken |
|
In volledige FDC
staat dienen deze muntjes koperkleurig te zijn, nijgend naar
goudkleur. Op de rand is een extra opliggend randje zichtbaar waarin
de kartels van de rand doorlopen tot op voor- en keerzijde; deze
karteling loopt dus als het ware door 'op' de rand. Zeer duidelijk te
onderscheiden dienen de manen van de leeuw te zijn. Verder zijn dan de
vingers in de klauw van de leeuw (die het zwaard vasthoudt) en het
middenlijntje in het lemmet van het zwaard goed zichtbaar. Munten met lichte verkleuring en/of
corrosievlekjes duiden op een originele munt en mogen nog steeds FDC
genoemd worden. Munten zonder bruine verkleuring en/of corrosievlekjes
brengen op veilingen steevast een veelvoud van de catalogusprijs op (Choice
BU, zie voorgaand betoog). Meest ideale kleur van een dergelijke munt
is een egale goudkleur. |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1892 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1896 |
: |
Zeer moeilijk in
FDC, vrij moeilijk in PR |
1897 |
: |
Uiterst moeilijk in
FDC, moeilijk in PR |
1898 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, redelijk in PR |
1899 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
Cent, tweede type, 1900
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Voorzijde en
keerzijde vlakker uitgevoerd dan eerste type, andere tekening van de
leeuw. Er bestaan meerdere stempels van dit type, o.a. met ronde
nullen van jaartal i.c.m. langer muntmeesterteken en met ovale
nullen van het jaartal i.c.m. korter muntmeesterteken |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken cent 1892-1899 |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1900
ronde nullen
 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen in PR |
1900 ovale nullen
 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen in PR |
Cent, derde type, 1901 "KONINGRIJK"
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Voorzijde en
keerzijde vlakker uitgevoerd dan eerste type, andere tekening van de
leeuw, met weinig manen en geringer reliëf, 10 blokken i.p.v. 15
blokken in het veld, letters in omschrift groter. In tegenstelling
tot de cent van type 4 uitgevoerd met "G" in het wooord "KONINGRIJK"
in het omschrift |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken cent 1892-1899 |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1901
G |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen in PR |
Cent, vierde type, 1901-1907
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Hellebaard |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Als derde type maar
nu met beter reliëf, andere tekening van de leeuw op de voorzijde
met meer manen en letters in het omschrift kleiner. Van het jaartal
1902 bestaan twee stempelvarianten; met muntmeester dicht en verder
van het jaartal. Het woord "KONINKRIJK" in het omschrift voortaan
met "K" i.p.v. "G" in het midden |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken cent 1892-1899. Bij dit type is verder aan de
nageltjes aan de klauw waarmee de leeuw het zwaard vasthoudt goed te
zien of het om een FDC kwaliteit gaat; bij de minste slijtage
verdwijnen deze nageltjes en worden één geheel met de rest van de
klauw |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1901 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1902 mmt dichtbij
 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1902 mmt ver
 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1904 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1905 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1906 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1907 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
Cent, vijfde type, 1913-1941
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Zeepaard, vanaf 1937
druiventros |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Als derde type maar
nu met open kroon en andere oranjetakken, letters groter |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken cent 1892-1899. Bij dit type dienen in de FDC
kwaliteit de scherpe vingers van de klauw om het zwaard goed
zichtbaar te zijn, Vanaf 1913 tot en met 1930 zijn de muntplaatjes
zwart gemaakt om verwisseling met gouden vijfjes te voorkomen. De
FDC kwaliteit kenmerkt zich bij gebruik van zwarte muntplaatjes door
egaal zwart zijn zonder doorschijnend koper of lichter bruin (zgn.
gevlamde munten), liefst met een spiegelende staalblauwe glans |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1913 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1914 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1915 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1916 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1917 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1918 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1919 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1920 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1921 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1922 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1924 |
: |
Uiterst moeilijk in
FDC, moeilijk in PR |
1925 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1926 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1927 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1928 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1929 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1930 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, vrij algemeen voorkomend in PR |
1931 |
: |
Moeilijk in FDC,
redelijk in PR |
1937 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1938 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1939 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1940 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1941 |
: |
Vrij algemeen
voorkomend in FDC |
Cent, zesde type, 1942 en 1943 geslagen te
Philadelphia (USA)
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Palmboom |
Voorzijde
|
: |
Gekroonde leeuw met
zwaard en pijlenbundel |
Achterzijde
|
: |
1 cent binnen twee
samengebonden oranjetakken |
Gewicht
|
: |
2,5 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
19 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
Voorzijde en
keerzijde met meer reliëf uitgevoerd dan vijfde type, andere
tekening van de leeuw, 1942 in oranje kleur en 1943 in gele kleur
door verandering in het kopergehalte. 1942 speciaal geslagen voor
Nederlandse Antillen en Suriname, 1943 uitsluitend voor Suriname |
Kwaliteitskenmerken |
|
Zie voor
kwaliteitskenmerken cent 1892-1899 |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1942
P
 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1943
P
 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
Cent, zevende type, 1941-1944
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Geen |
Voorzijde
|
: |
Rechtkruis |
Achterzijde
|
: |
1 cent met vier
golven 3 korenaren |
Gewicht
|
: |
2 gram |
Metaal
|
: |
zink |
Diameter
|
: |
17 mm |
Rand
|
: |
Gekarteld |
Overig |
: |
- |
Kwaliteitskenmerken |
|
Deze zinken centen
geslagen onder de Duitse bezetting zijn in de FDC kwaliteit helder
zilverachtig glimmend van kleur met duidelijke stempelglans |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1941 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
1942 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
1943 |
: |
Vrij moeilijk in
FDC, algemeen voorkomend in PR |
1944 |
: |
Moeilijk in FDC,
vrij algemeen voorkomend in PR |
Cent, achtste type, 1948
Algemene kenmerken |
|
|
|
Muntmeesterteken |
: |
Vis |
Voorzijde
|
: |
Portret Koningin
Wilhelmina naar links |
Achterzijde
|
: |
1 cent |
Gewicht
|
: |
2 gram |
Metaal
|
: |
brons |
Diameter
|
: |
17 mm |
Rand
|
: |
Glad |
Overig |
: |
- |
Kwaliteitskenmerken |
|
In volledige FDC
staat dienen deze muntjes koperkleurig te zijn, nijgend naar
goudkleur. Munten met lichte verkleuring en/of corrosievlekjes
duiden op een originele munt en mogen nog steeds FDC genoemd worden.
Munten zonder bruine verkleuring en/of corrosievlekjes brengen op
veilingen steevast een veelvoud van de catalogusprijs op (Choice
BU, zie voorgaand betoog). Meest ideale kleur van een dergelijke munt
is een egale goudkleur. |
Mate
verkrijgbaarheid |
|
|
|
1948 |
: |
Redelijk in FDC,
algemeen voorkomend in PR |
Tot slot
Voordat u op een niveau van redelijke muntkennis bent aangeland zijn er
reeds vele jaren verstreken. Vaak ziet u een munt slechts een enkele keer
voordat een exemplaar in uw verzameling verdwijnt. Ik kan u daarom slechts
aanraden op te passen voor miskopen. Goedkoop is vaak duurkoop binnen de
muntwereld. Ik kan u deze kennis slechts overdragen door schade en schande
wijs geworden, helaas...
Maar bovenal blijft het verzamelen van
munten een fantastische vrijetijdsbesteding. Als u mijn bovenstaande
adviezen ter harte neemt kan u veel leed in uw hobby bespaard blijven en
hoop ik dat u net zoveel plezier als ik kunt (gaan) beleven op
numismatisch gebied!
Bekijk deze website bij voorkeur op resolutie
1024x768 of hoger |